Urfa’daki 11 bin yıllık sit alanı Göbekli Tepe’de beton dökülerek yapılan çalışmaları arkeolog Çiğdem Köksal Schmidt önceki gün Instagram hesabından yaptığı bir paylaşımla açıkladı.
İdari pek çok işlemde olduğu gibi, yurttaşların Göbekli Tepe’de beton dökülerek yapılan faaliyetler hakkında da başvuru ve bilgi edinme haklarını kullanmaları mümkün. Ekolojik Haklar Merkezinin hazırladığı,
1- Kültür ve Turizm Bakanlığına bilgi edinme başvuru formu ve
2- Kültür ve Turizm Bakanlığına, Göbeklitepe Arkeolojik Alanına beton dökülmesine ilişkin işlemin durdurulması talepli dilekçeyi
siz de kendi kimlik bilgilerinizle doldurduktan sonra Kültür ve Turizm Bakanlığına teslim etmeye hazır hale getirebilirsiniz.
Dilekçeleri,
– BİMER veya ilgili idarenin resmi internet sitesi üzerinden çevrimiçi olarak gönderebilirsiniz,
– İlgili kuruma doğrudan elden verebilir,
– İadeli taahhütlü posta yoluyla gönderebilirsiniz.
Başvurunuz üzerine size verilecek evrak kayıt numarasını saklamayı unutmayın!
1- Kültür ve Turizm Bakanlığına bilgi edinme başvuru formu (Pdf formatında erişmek için tıklayınız)
***
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINA
ANKARA
Bilgi Edinme Talebinde Bulunan:
Adres :
Talep Konusu :4982 Sayılı Bilgi Edinme Kanunu gereğince ve bu Kanun’un 11. Maddesinde öngörülen süreler dâhilinde aşağıda bildirilen adrese yazılı olarak sorularımızın ve sorularımızla ilgili belgelerin ekleriyle birlikte yanıtının gönderilmesi istemi hakkındadır.
Sorular : Şanlıurfa ili, Merkez ilçe, Örencik Köyü’nde bulunan Diyarbakır Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 27.09.2005/422 sayılı kararı ile I. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescillenen Göbeklitepe Arkeolojik Alanında 1994 yılından beri devem eden çalışmalar bu alanın 12000 yıl öncesine uzanan bir yerleşim merkezi olduğunu göstermiştir. Araştırmalar ve kazılar halen devam etmektedir. Şanlıurfa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 23.02.2016 tarihli 1940 sayılı ilke kararı ile Göbeklitepe’nin UNESCO Dünya Miras Alanı Geçici Listesine girmesine rağmen I. Derece Arkeolojik Sit Alanını çevreleyen “etkileşim geçiş sahasının” yasal koruma statüsü bakımından yetersiz kalacağı değerlendirildiğinden, etkileşim geçiş sahasının III._Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak değiştirilmesine karar verilmiştir.
19.03.2018 günü sosyal medyadan yapılan paylaşımlar ile Göbeklitepe Arkeolojk Alanına beton döküldüğünü öğrendim (EK-1).
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu 05.11.1999 tarihli 658sayılı ilke kararı uyarınca,
- Halihazırda bölgede var olan ahşap yolun güzergahı neden değiştirilmiştir? Bu konudaki tüm bilgi ve belgelerin tarafımıza gönderilmesini talep ederiz.
- Bu çalışma kapsamında yol dışında bölgede yapılması planlanan başka yapılar ve yollar var mıdır? Bu çalışma hangi plan kapsamında yapılmaktadır? Bu konudaki tüm bilgi ve belgelerin tarafımıza gönderilmesini talep ederiz.
- Bu yol ve varsa planlanan diğer çalışmalar hakkında müze müdürlüğünün ve kazı başkanının görüşü alınmış mıdır? Bu konudaki tüm bilgi ve belgelerin tarafımıza gönderilmesini talep ederiz.
- Bu konuda koruma kurulu tarafından değerlendirilme yapılmış mıdır yahut izin verilmiş midir? Bu konudaki tüm bilgi ve belgelerin tarafımıza gönderilmesini talep ederiz.
- Koruma Amaçlı İmar Planı hazırlanmış mıdır? Onaylı örneğinin tarafımıza gönderilesini talep ederiz.
- Doğuş Holding ile Kültür Bakanlığı arasındaki anlaşmanın ve varsa eklenrinin tarafımıza gönderilmesini talep ediyoruz.
Yukarıda soruların sorular tamamının eksiksiz olarak cevaplandırılmasını ve istenilen belgelerin tamamının eksiksiz olarak tarafımıza verilmesi, gerekirse bu aktarım için CD’ye kayıt yapılarak istediğimiz bilgi ve belgelerin tarafımıza CD şeklinde verilmesini 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve 27/4/2004 tarih ve 25445 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik gereği saygı ile talep ederiz. 20.03.2018
İsim-Soyisim
İmza
2- Kültür ve Turizm Bakanlığına, Göbeklitepe Arkeolojik Alanına beton dökülmesine ilişkin işlemin durdurulması talepli dilekçe (Pdf formatında erişmek için tıklayınız)
***
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINA
ANKARA
KONU: Göbeklitepe Arkeolojik Alanına beton dökülmesine ilişkin işlemin durdurulması talebidir.
- Şanlıurfa ili, Merkez ilçe, Örencik Köyü’nde bulunan Diyarbakır Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 27.09.2005/422 sayılı kararı ile I. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescillenen Göbeklitepe Arkeolojik Alanında 1994 yılından beri devem eden çalışmalar bu alanın 12000 yıl öncesine uzanan bir yerleşim merkezi olduğunu göstermiştir. Araştırmalar ve kazılar halen devam etmektedir.
- Şanlıurfa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 23.02.2016 tarihli 1940 sayılı ilke kararı ile Göbeklitepe’nin UNESCO Dünya Miras Alanı Geçici Listesine girmesine rağmen I. Derece Arkeolojik Sit Alanını çevreleyen “etkileşim geçiş sahasının” yasal koruma statüsü bakımından yetersiz kalacağı değerlendirildiğinden, etkileşim geçiş sahasının III. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak değiştirilmesine karar verilmiştir.
- 19.03.2018 günü sosyal medyadan yapılan paylaşımlar ile Göbeklitepe Arkeolojk Alanına beton döküldüğünü öğrendik (EK-1).
- Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu 05.11.1999 tarihli 658sayılı ilke kararına göre 1. Derece Arkeolojik Sit Alanlarının Koruma Kullanma Koşulları şöyledir:
“ 1) I. Derece Arkeolojik Sit: Korumaya yönelik bilimsel çalışmalar dışında aynen korunacak sit alanlarıdır .
Bu alanlarda, kesinlikle hiçbir yapılaşmaya izin verilmemesine, imar planlarında aynen korunacak sit alanı olarak belirlenmesine, bilimsel amaçlı kazıların dışında hiçbir kazı yapılamayacağına, ancak;
- a) Resmi ve özel kuruluşlarca zorunlu durumlarda yapılacak alt yapı uygulamaları için müze müdürlüğünün ve varsa kazı başkanının görüşüyle konunun koruma kurulunda değerlendirilmesine,
…
- d) Bu alanlar içerisinde yer alan ören yerlerinde gezi yolu düzenlemesi, meydan tanzimi, açık otopark, WC, bilet gişesi, bekçi kulübesi gibi ünitelerin koruma kurulundan izin alınarak yapılabileceğine,
…
3) III. Derece Arkeolojik Sit: Koruma – kullanma kararları doğrultusunda yeni düzenlemelere izin verilebilecek arkeolojik alanlardır.
Bu alanlarda,
- a) Geçiş dönemi yapılanma koşullarının belirlenmesine,
Geçiş dönemi yapılanma koşullarının belirlenmesinde,
– Öneri yapı yoğunluğunun, mevcut imar planı ile belirlenmiş yoğunluğu aşmamasına,
– Alana gelecek işlevlerin uyumuna,
– Gerekli alt yapı uygulamalarına,
– Öneri yapı gabarilerine,
– Yapı tekniğine ve malzemesine,
mevcut ve olası arkeolojik varlıkların korunması ve değerlendirilmesini sağlayacak bir biçimde çözümler getirilmesine,
- b) Varsa onaylı çevre düzeni ve nazım plan kararları ile yerleşime açılmış kesimlerinde arkeolojik değerlerin korunmasını gözeterek, koruma amaçlı imar planlarının yapılmasına,
- c) Bu ilke kararının alınmasından önce Koruma Amaçlı İmar Planı yapılmış yerlerde planın öngördüğü koşulların geçerli olduğuna,
ç) Bu alanlarda, belediyesince veya valilikçe inşaat izni verilmeden önce, ilgili müze müdürlüğü uzmanları tarafından sondaj kazısı gerçekleştirilerek, sondaj sonuçlarının bu alanlarla ilgili varsa kazı başkanının görüşleriyle birlikte müze müdürlüğünce koruma kuruluna iletilip kurul kararı alındıktan sonra uygulamaya geçilebileceğine,
- d) III. derece arkeolojik sit alanı olarak belirlenen arkeolojik sit alanlarında koruma kurullarının, sondaj kazısı yapılacak alanlara ilişkin genel sondaj kararı alabileceğine,
- e) Taşınmaz kültür varlıklarının mahiyetine tesir etmeyecek şekilde ilgili koruma kurulundan izin almak koşuluyla birleştirme (tevhit) ve ayırma (ifraz) yapılabileceğine,
- f) Bu alanlarda, taş, toprak, kum vb. alınmamasına, kireç, taş, tuğla, mermer , kum, maden vb. ocaklarının açılmamasına, toprak, cüruf, çöp, sanayi atığı ve benzeri malzemenin dökülmemesine,
…”
olarak belirlenmiştir.
Bölgeye yapılan söz konusu bu yolun ilke kararına uygun değildir, arkeolojik eserlerin korunması amacından uzaktır. Göbeklitepe Arkeolojik Alanı çok geniş bir alana yayılmaktadır. Bu nedenle civarındaki bölgeler “muhtemel arkeolojik alan”dır diğer bir deyişle sit alanının çevresinde de arkeolojik eserlerin bulunması yüksek ihtimaldir. Beton dökülerek yol yapılması ve iş makineleri ile bu sahadan geçilmesi muhtemel eserlere telafisi mümkün olmayan zararlar vermekte, bilimsel çalışmaların ilerlemesine engel olmakta hali hazırda ortaya çıkarılan eserlerin tahrip olmasına neden olmaktadır. “İnsanlık tarihinin sıfır noktası” olarak adlandırılan Göbeklitepe M.Ö. 9.600 yani günümüzden yaklaşık 11.600 yıl öncesine tarihlenen Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem’e ait bir inanç merkezidir. İngiltere’deki ünlü Stonehenge’den 6.600 yıl, Mısır Piramitleri’nden 7.100 yıl, Malta Adası’nda bulunan tapınaklardan ise 6.100 yıl daha eskidir. Hiçbir araç gereç yokken devasa taşlarla inşa edilmiştir. Buradan çıkarılacak her yeni nesne insanlık tarihinin bir noktasının aydınlatılması anlamına gelmektedir. Tüm bu nedenlerle yapılan yol çalışmasının durdurulmasını, bölgede yaratılan tahribatın telafi edilmesine yönelik çalışmalar yapılmasını talep ederiz. 20.03.2018
İsim-Soyisim
İmza